Çalışma
Yöntemi
Eğitim projelerinde, tüm dünyada yetişkin eğitimi konusunda kabul görmüş, Öğretim Tasarım (Instructional Design, ID ) Modeli olan ADDIE metedolojisi esas alınır. Modelin ana basamakları aşağıdadır.
Eğitime bütünsel bakış:
Eğitim öncesi, eğitim anı ve eğitim sonrası...
1. Analiz
- Eğitim ihtiyacının doğru tespit edilmesi
- Eğitim hedeflerinin ve eğitimin hizmet edeceği iş hedeflerinin belirlenmesi
- İçeriği yapılandırmak için gerekli bilgilerin toplanması
- Hedef kitle analizinin yapılması
2. Tasarım
- İçerik oluşturulması
- Eğitim yönteminin ve formatının belirlenmesi
- Eğitim için uygulamaların ve aktivitelerin dizayn edilmesi
- Eğitim ölçüm kriterlerinin yapılandırılması
- Eğitim tasarım dokümanının müşteriye sunulması
3. Geliştirme
- Üzerinde hemfikir olunan eğitim tasarımının üretilme aşaması
- Eğitim materyalleri, katılımcı kitapçığı
4. Uygulama
- Eğitimin hayata geçirilmesi
5. Ölçümleme
- 4 aşamalı Kirkpatrick Modeli
- Karar verilen aşamaların ölçümlenmesi
6. Takip Sistematiği
- Kalıcılığı artırmak ve davranış değişikliği için takip programının tasarlanması
ID Model
ID (Instructioanal Design) terimi Türkçe’de, Eğitsel İleti Tasarımı ya da daha yaygın olarak Öğretim Tasarımı olarak bilinmektedir.
En basit anlamda, Öğretim Tasarımını (Instructional Design); “öğrenim sürecini kolaylaştırmak ve daha etkin hale getirmek için eğitsel araç ve içerik tasarlamaya ait uygulamalar bütünü” olarak tanımlayabiliriz. Öğretim tasarım süreci, mevcut durum tespiti, eğitim hedeflerinin belirlenmesi, amaca uygun içeriğinin oluşturulması, eğitim araçlarının ve uygulamalarının dizaynı, eğitimin hayata geçirilmesi ve ölçümlemeye kadar birçok alt süreci içinde barındırır. Bu disiplin en çok şirket çalışanlarının gelişimi için verilen eğitimlerde tasarım ve uygulama modeli olarak kullanılır. Şirket içindeki teknik, fonksiyonel ya da yetkinlik eğitimlerin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için Öğretim Tasarımı (Instructional Design) önemli ve uygulanabilir modeler sunmaktadır.
Türkiye’de çok az olmakla beraber bazı ülkelerde “Öğretim Tasarımcıları” ayrı bir meslek olarak şirketlerde görev alırlar. Her eğitmen, öğretim tasarımcısı değildir, bazı eğitmenler özel bir konuda uzmanlık kazanmışlardır ve uzmanlıklarını başkalarına aktarırlar. Bazı eğitmenler ise hem öğretim tasarımcısı hem de eğitmen olarak çalışırlar. Öğretim tasarımcıları uzman olmadıkları bir konuda da bir ekiple eğitim tasarlayabilir ya da sürece danışmanlık edebilirler.
Aslında en basit anlamda öğretim tasarımcıları 3 temel soruya cevap bulmaya çalışır (Mager R, F. 1984 Preparing Instructional Objectives 2nd ed.) :
- Nereye gitmek istiyoruz? ( Bu eğitim programının amaçları nedir?)
- Oraya nasıl gideceğiz? (Öğretim yöntemimiz, stratejimiz, içeriğimiz, araçlarımız neler?)
- İstediğimiz noktaya varıp varamadığımızı nasıl anlayacağız? (Ölçme ve değerlendirme metedolojimiz nasıl olacak?)
Öğretim Tasarımı (Instructional Design) çok geniş ve kapsamlı bir disiplindir. İçinde birçok model ve görüş barındırır. En bilinen model ADDIE diye geçen modeldir, çok geniş kesimlerce kullanılır. Bu konuda dünyada birçok çalışma yapılmıştır ve hala yapılmaktadır. Öğretim Tasarımı ve alt modellerine ilişkin daha fazla bilgi edinmek isterseniz başlangıç olarak aşağıda linkleri verilmiş güvenilir sitelere göz atabilirsiniz.